Jaworski A., Hodowla lasu TOM 2 Pielęgnowanie lasu, PWRiL, Warszawa, 2013.
Według Jaworskiego A. w książce Hodowla lasu. Tom 2. Pielęgnowanie lasu (PWRiL, Warszawa, 2013).
czyszczenia późne to zabiegi pielęgnacyjne wykonywane w drzewostanach młodszych klas wieku (najczęściej w okresie dojrzewania drzewostanu do fazy drągowiny), których celem jest regulacja składu gatunkowego, zagęszczenia oraz jakości drzew.
Czyszczenia późne mają na celu:
eliminację niepożądanych gatunków drzew, które mogą konkurować z gatunkami docelowymi,
poprawę warunków wzrostu wybranych drzew, usuwając osobniki wadliwe, chore i nieperspektywiczne,
regulację rozstawy drzew, aby zapewnić im odpowiednią przestrzeń do prawidłowego wzrostu i kształtowania koron.
Zabiegi te mają istotne znaczenie dla przyszłej wartości produkcyjnej drzewostanu oraz jego stabilności ekologicznej.
20+40 pkt
wymienić zakres prac wykonywanych w ramach czyszczeń późnych.
Scharakteryzować prace wykonywane w ramach czyszczeń późnych
12.4.2
20+40 pkt
W ramach czyszczeń późnych, zgodnie z Jaworskim („Hodowla lasu TOM 2 Pielęgnowanie lasu”, PWRiL, Warszawa, 2013), wykonuje się następujące prace:
Usuwanie drzew niepożądanych – eliminacja egzemplarzy wadliwych, chorych, obumarłych oraz tych, które nie wpisują się w docelowy skład drzewostanu.
Regulowanie składu gatunkowego – promowanie gatunków docelowych kosztem gatunków konkurencyjnych lub ekspansywnych.
Poprawa jakości drzewostanu – selekcja i pielęgnowanie najlepszych osobników pod względem wzrostu, formy oraz zdrowotności.
Rozluźnianie zwarcia – zapewnienie odpowiednich warunków świetlnych i przestrzeni dla drzew o wysokiej wartości hodowlanej.
Stymulowanie wzrostu wybranych drzew – eliminacja konkurencji w celu lepszego wykorzystania zasobów przez drzewa o najwyższym potencjale produkcyjnym.
Zapobieganie wadom technicznym – ograniczanie powstawania wad pni i koron poprzez odpowiednie kształtowanie drzewostanu.
Usuwanie samosiewów i podrostu niepożądanych gatunków – regulacja dolnego piętra drzewostanu w celu zapewnienia optymalnych warunków wzrostu.
Ograniczanie szkód od czynników biotycznych i abiotycznych – eliminacja drzew osłabionych lub opanowanych przez szkodniki oraz ograniczanie ryzyka uszkodzeń mechanicznych i klimatycznych.
20 pkt
określić terminy wykonywania czyszczeń późnych
12.4..2
20pkt
Zgodnie z Jaworskim („Hodowla lasu TOM 2 Pielęgnowanie lasu”, PWRiL, Warszawa, 2013), czyszczenia późne wykonuje się w okresie młodnika starszego, przed wejściem drzewostanu w fazę drągowiny.
Terminy wykonywania czyszczeń późnych:
Optymalny okres zabiegów:
Przeprowadza się je zazwyczaj w wieku 10–20 lat, w zależności od gatunku i warunków siedliskowych.
Zabiegi mogą być wykonywane jednorazowo lub kilkukrotnie w miarę potrzeb.
Sezonowość prac:
Jesień i zima – najkorzystniejszy okres, gdy drzewa są w stanie spoczynku, co minimalizuje ryzyko infekcji i uszkodzeń biologicznych.
Wiosna i lato – prace mogą być prowadzone w uzasadnionych przypadkach, np. usuwanie drzew chorych, uszkodzonych lub silnie konkurujących o zasoby.
Częstotliwość czyszczeń:
W zależności od dynamiki wzrostu drzewostanu, czyszczenia późne można przeprowadzać co 5–10 lat.
Intensywność zabiegów dostosowuje się do potrzeb hodowlanych i celu kształtowania drzewostanu.
Czyszczenia późne są istotnym elementem pielęgnacji lasu, ponieważ wpływają na jakość i zdrowotność przyszłego drzewostanu.
Dla przypomnienia
Dąb bezszypułkowy Quercus petraea (po prawej) Dąb szypułkowy Quercus robur (po lewej)