Charakterystyka szkółek leśnych ze względu na cele produkcyjne

Szkółki leśne można podzielić ze względu na ich główne cele produkcyjne, które wynikają z potrzeb gospodarki leśnej, ochrony środowiska oraz rekultywacji terenów zdegradowanych. W Polsce, zgodnie ze stanem wiedzy na rok 2025, wyróżnia się następujące rodzaje szkółek:

1. Szkółki leśne do odnowień i zalesień

Cel:

• Produkcja sadzonek gatunków leśnych wykorzystywanych do odnowień lasu (naturalnych i sztucznych) oraz zalesiania nowych terenów.

Charakterystyka:

• Uprawiane są przede wszystkim gatunki lasotwórcze, takie jak sosna zwyczajna (Pinus sylvestris), dąb szypułkowy (Quercus robur), świerk pospolity (Picea abies) czy buk zwyczajny (Fagus sylvatica).
• Produkcja odbywa się zarówno metodą gruntową, jak i kontenerową, w zależności od potrzeb.

2. Szkółki do rekultywacji i ochrony środowiska

Cel:

• Produkcja sadzonek do rekultywacji terenów zdegradowanych, np. hałd pokopalnianych, wyrobisk, terenów poprzemysłowych, a także do stabilizacji skarp i wydm.

Charakterystyka:

• W szkółkach tego typu hoduje się zarówno drzewa leśne, jak i gatunki pionierskie o dużej zdolności adaptacyjnej (np. brzoza brodawkowata Betula pendula, olsza czarna Alnus glutinosa, wierzby Salix spp.).
• Duży nacisk kładzie się na poprawę jakości gleby poprzez stosowanie gatunków wzbogacających podłoże w próchnicę i składniki mineralne.

3. Szkółki do zadrzewień krajobrazowych i parkowych

Cel:

• Produkcja drzew i krzewów przeznaczonych do nasadzeń w parkach, alejach, przy drogach oraz na terenach zieleni miejskiej.

Charakterystyka:

• Hoduje się gatunki atrakcyjne wizualnie, odporne na miejskie warunki, np. klon pospolity (Acer platanoides), lipa drobnolistna (Tilia cordata), jarząb pospolity (Sorbus aucuparia).
• Często stosuje się formy szczepione i ozdobne odmiany drzew i krzewów.

4. Szkółki nasienne i selekcyjne

Cel:

• Produkcja materiału rozmnożeniowego o wysokiej jakości genetycznej, przeznaczonego do dalszej hodowli.

Charakterystyka:

• Uprawia się drzewostany nasienne oraz klony wyselekcjonowane w ramach regionalizacji nasiennej.
• Szkółki te są ściśle kontrolowane pod względem jakości materiału sadzeniowego, co zapewnia zachowanie cennych cech genetycznych.

5. Szkółki specjalistyczne

Cel:

• Produkcja sadzonek o specjalnym przeznaczeniu, np. do upraw energetycznych

 Charakterystyka:

• Hoduje się szybkorosnące gatunki, np. wierzby i topole energetyczne, a także rośliny o właściwościach poprawiających warunki siedliskowe i retencję wody.