1. Sposoby przechowywania sadzonek

Przechowywanie sadzonek w Lasach Państwowych odbywa się zgodnie z zasadą zachowania ich pełnej zdolności do przyjęcia się po posadzeniu. Kluczowe są: czas przechowywania, miejsce, warunki wilgotnościowe i termiczne.

a) Spoczynek chłodniczy (przechowywanie w chłodni)

• Miejsce: chłodnie stacjonarne w szkółkach lub chłodnie mobilne (kontenery).
• Temperatura: 0°C do +2°C.
• Wilgotność: wysoka (85–95% wilgotności względnej).
• Czas przechowywania: do 6–10 tygodni (w zależności od gatunku i warunków).
• Zalety: utrzymanie spoczynku zimowego, brak potrzeby codziennego podlewania.

b) Przechowywanie w złożach (dołowanie)

• Miejsce: rowy w gruncie, podszyte torfem lub trocinami.
• Wilgotność: naturalna, ale wymagane jest regularne podlewanie.
• Temperatura: zbliżona do temperatury gruntu, powinna być niska, aby nie pobudzać wzrostu.
• Czas przechowywania: do kilku tygodni wczesną wiosną lub jesienią.
• Zagrożenia: ryzyko porażenia przez grzyby, przesuszenie.

c) Przechowywanie w systemie kontenerowym

• Dotyczy sadzonek kontenerowych, które można przechowywać w tunelach foliowych lub chłodniach.
• Warunki: umiarkowana temperatura (5–15°C) i utrzymywana wilgotność substratu.
• Zaletą jest możliwość sadzenia w dłuższym okresie (marzec–maj, wrzesień–listopad).

2. Wymagania ogólne dla sadzonek przeznaczonych do odnowień

Zgodnie z Instrukcją Hodowli Lasu oraz Normą jakości materiału sadzeniowego PN-R-67025:1999, sadzonki powinny spełniać ogólne wymagania:

Wymagania ogólne:

• brak chorób i uszkodzeń mechanicznych,
• żywotność i brak oznak przesuszenia korzeni,
• dobrze rozwinięty system korzeniowy i część nadziemna,
• odpowiednia proporcja między częścią nadziemną a systemem korzeniowym,
• pochodzenie z właściwego rejonu nasiennego.

Wymagania jakościowe – przykładowe gatunki (wiek/wysokość/pierśnica w mm):

Uwaga: Dane mogą się nieco różnić w zależności od dokumentu źródłowego i lokalnych wytycznych RDLP.

3. Przygotowanie i transport sadzonek ze szkółki do miejsca sadzenia

Proces ten obejmuje kilka etapów:

a) Wykopywanie i sortowanie

• Sadzonki wykopywane są ręcznie lub mechanicznie.
• Sortowanie obejmuje ocenę jakości: odrzuca się sadzonki z uszkodzonymi korzeniami, przesuszone lub porażone.

b) Zabezpieczenie korzeni

• Korzenie sadzonek są chronione przed wysychaniem: poprzez zanurzenie w torfie, zabezpieczenie wilgotną matą, papierem kraftowym lub w workach z wilgotnymi trocinami.
• W przypadku chłodni, sadzonki są umieszczane luzem w skrzyniach.

c) Transport

• Transport powinien odbywać się możliwie jak najszybciej i w warunkach zabezpieczających przed przegrzaniem, wysychaniem oraz uszkodzeniami mechanicznymi.
• Pojazdy powinny być osłonięte, unika się przewozu w pełnym słońcu.
• Wskazane jest chłodzenie lub przewóz nocą w cieplejsze dni.

d) Tymczasowe przechowanie na miejscu sadzenia

• Jeżeli nie dochodzi do sadzenia natychmiastowego, sadzonki należy tymczasowo zadołować lub przechować w cieniu i wilgoci.