DZIAŁ

10. Melioracje leśne

10

TEMAT

10.1 Ogólne wiadomości z melioracji

10.1

10pkt

10.1.1 zdefiniować pojęcie melioracji określić cele melioracji

10.1.1

10pkt

Definicja melioracji

Melioracje to zabiegi techniczne i agrotechniczne mające na celu poprawę warunków wodnych, glebowych i klimatycznych w ekosystemach leśnych, rolniczych oraz innych terenach użytkowanych gospodarczo. W leśnictwie melioracje są stosowane w celu regulacji stosunków wodnych, poprawy jakości gleby oraz zwiększenia produktywności siedlisk leśnych.

Cele melioracji w leśnictwie

    1. Regulacja stosunków wodnych – zapewnienie optymalnych warunków wodnych poprzez odprowadzanie nadmiaru wody (melioracje odwadniające) lub jej retencjonowanie (melioracje nawadniające).
    2. Poprawa jakości gleby – zwiększenie zasobności gleby w składniki pokarmowe, poprawa struktury i właściwości fizycznych podłoża.
    3. Zwiększenie produkcyjności siedlisk leśnych – poprawa warunków wzrostu i rozwoju drzewostanów, co przekłada się na wyższą jakość surowca drzewnego.
    4. Zapobieganie erozji gleby – ograniczenie procesów erozyjnych poprzez stabilizację skarp, umacnianie gleb oraz regulację spływu powierzchniowego.
    5. Ochrona ekosystemów leśnych – regulacja warunków wodnych sprzyjająca zachowaniu bioróżnorodności i ochronie siedlisk przyrodniczych.
    6. Poprawa warunków dla odnowień naturalnych i upraw leśnych – stworzenie korzystnych warunków do kiełkowania i wzrostu młodych drzew.

30pkt

10.1.2 wymienić rodzaje melioracji stosowanych w leśnictwie

10.1.2

30pkt

Rodzaje melioracji stosowanych w leśnictwie

W leśnictwie stosuje się różne rodzaje melioracji, których celem jest poprawa warunków siedliskowych, regulacja stosunków wodnych i zwiększenie produktywności ekosystemów leśnych. Wyróżnia się następujące rodzaje melioracji:

1. Melioracje biologiczne

Melioracje biologiczne polegają na wykorzystaniu roślinności w celu poprawy warunków siedliskowych i ochrony gleby przed degradacją. Obejmują:

  • Zalesianie terenów zdegradowanych – sadzenie drzew i krzewów na terenach przemysłowych, pokopalnianych oraz zdegradowanych przez działalność człowieka.
  • Zakładanie pasów wiatrochronnych – tworzenie pasów drzew i krzewów w celu ograniczenia siły wiatru, ochrony gleby przed erozją oraz poprawy mikroklimatu.
  • Stabilizacja wydm i zboczy – sadzenie roślin o rozwiniętym systemie korzeniowym na terenach podatnych na erozję wodną i wietrzną.

2. Melioracje agrotechniczne

Melioracje agrotechniczne mają na celu poprawę właściwości fizycznych i chemicznych gleby poprzez odpowiednie zabiegi uprawowe. Obejmują:

  • Nawożenie organiczne i mineralne – stosowanie kompostu, nawozów mineralnych i organicznych w celu wzbogacenia gleby w składniki pokarmowe.
  • Wapnowanie gleb kwaśnych – podnoszenie odczynu gleby poprzez stosowanie wapna, co poprawia przyswajalność składników odżywczych.
  • Spulchnianie i orka leśna – poprawa struktury gleby poprzez głęboszowanie, orkę oraz mechaniczne mieszanie warstw gleby w szkółkach leśnych.

3. Melioracje wodne

Melioracje wodne mają na celu regulację stosunków wodnych w glebie i ekosystemach leśnych poprzez odwadnianie lub nawadnianie. Obejmują:

  • Melioracje odwadniające – stosowanie rowów melioracyjnych, drenażu oraz systemów odprowadzających nadmiar wody z terenów podmokłych.
  • Melioracje nawadniające – budowa zbiorników retencyjnych, stosowanie deszczowni w szkółkach leśnych oraz systemów irygacyjnych w celu uzupełnienia niedoborów wody.
  • Budowa progów wodnych i zbiorników przeciwpożarowych – retencja wody na terenach leśnych w celu ochrony przed pożarami i poprawy warunków wilgotnościowych.

4. Melioracje fitotechniczne

Melioracje fitotechniczne polegają na wprowadzaniu odpowiednich gatunków roślin w celu poprawy warunków siedliskowych i struktury gleby. Obejmują:

  • Wprowadzanie roślin poprawiających żyzność gleby – np. sadzenie roślin motylkowatych, które wzbogacają glebę w azot.
  • Zakładanie roślinnej osłony gleby – stosowanie traw, krzewów i roślin okrywowych w celu zapobiegania erozji i poprawy retencji wody w glebie.
  • Stosowanie roślin fitoremediacyjnych – wprowadzanie gatunków roślin zdolnych do oczyszczania gleby ze szkodliwych substancji i metali ciężkich.